اختلال دو قطبی چیست علائم و درمان آن

اختلال دو قطبی علائم و درمان آن

اختلال دوقطبی، یک وضعیت سلامت روان پیچیده و اغلب اشتباه درک شده، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و مرزهای سنی، جنسیتی و فرهنگی را از بین می‌برد. این اختلال با نوسانات خلقی شدید مشخص می شود که شامل اوج هیجانی، معروف به شیدایی یا هیپومانیا، و پایین آمدن حس و حال به صورت عمیق و زیاد است که معمولاً به عنوان افسردگی شناخته می شود. این تغییرات در خلق و خوی می تواند ناگهانی و شدید باشد و بر هر جنبه ای از زندگی افراد، از جمله روابط، کار و کیفیت کلی زندگی آنها تأثیر بگذارد.

با وجود شیوع آن، اختلال دوقطبی همچنان در انگ و باورهای غلط پوشیده شده است که می تواند منجر به تاخیر در تشخیص و درمان شود. برخی ممکن است به اشتباه نوسانات خلقی شدید را بازتابی از شخصیت فرد بدانند یا معتقد باشند که افراد مبتلا به سادگی می توانند از آن خارج شوند ، در حقیقت، اختلال دوقطبی یک وضعیت جدی سلامت و روان است که نیاز به مداخله پزشکی و مدیریت مداوم دارد.

درک ماهیت اختلال دوقطبی، از اشکال و علائم مختلف آن گرفته تا علل زمینه‌ای آن و گزینه‌های درمانی موجود، بسیار مهم است. هدف این مقاله ارائه یک نمای کلی جامع از اختلال دوقطبی، ارائه بینش هایی است که می تواند به افراد مبتلا به این بیماری و همچنین عزیزانشان کمک کند تا چالش هایی را که ارائه می دهد را بهتر بررسی کنند.

 

 

اختلال دوقطبی چیست؟

اختلال دوقطبی یک وضعیت سلامت روان است که به شدت بر خلق و خو، سطح انرژی و توانایی فرد برای عملکرد در زندگی روزمره تأثیر می گذارد. این اختلال با تغییرات چشمگیر خلق و خو، از اوج شیدایی به پایین افسردگی تعریف می شود. این اپیزودهای خلقی می تواند شدید و مخرب باشد و منجر به چالش های قابل توجهی در حوزه های شخصی، حرفه ای و اجتماعی شود.

 

 طیف اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی یک وضعیت منفرد و یکنواخت نیست. با درجات مختلف شدت و الگوهای مختلف نوسانات خلقی همراه است. این اختلال در هسته خود شامل دوره‌هایی از شیدایی یا هیپومانیا است یعنی دوره‌هایی از خلق و خویی با انرژی بالا رفته و دوره‌هایی از افسردگی است که با اندوه و ناامیدی شدید مشخص می‌شود. شدت، مدت و فراوانی این دوره‌ها می‌تواند در بین افراد بسیار متفاوت باشد.

 

– قسمت های شیدایی: در طول یک دوره شیدایی، یک فرد ممکن است یک حس اغراق آمیز از عزت نفس یا بزرگ نمایی را تجربه کند، احساس انرژی فوق العاده ای داشته باشد و به خواب کمتری نیاز داشته باشد. افکار آنها ممکن است با هم تداخل داشته باشد و آنها را پرحرف و به راحتی پرت کند. رفتارهای تکانشی در دوران شیدایی رایج است که منجر به اقدامات مخاطره آمیز مانند خرج کردن بیش از حد، رانندگی بی پروا یا سرمایه گذاری های تجاری نابخردانه می شود. در حالی که برخی ممکن است انرژی و سرخوشی شیدایی را لذت‌بخش بدانند، اما می‌تواند به سرعت وارد قلمرو خطرناکی شود که نیاز به مداخله پزشکی دارد.

 

– قسمت های هیپومانیک: هیپومانیا شکل خفیف تری از شیدایی است. ممکن است افراد بیش از حد معمول احساس پرانرژی و کارایی داشته باشند، اما این احساسات به اندازه شیدایی تمام عیار شدید نیستند. هیپومانیا می تواند مشکل ساز باشد زیرا ممکن است برای فرد یا اطرافیانشان مشکل ساز به نظر نرسد. با این حال، هنوز هم می تواند منجر به تصمیم گیری ضعیف شود و قبل از یک دوره افسردگی، به ویژه در زمینه اختلال دوقطبی ، ایجاد شود.

 

– قسمت های افسردگی: برخلاف مانیا، دوره های افسردگی در اختلال دوقطبی با احساس غم و اندوه شدید، پوچی یا ناامیدی مشخص می شود. افراد ممکن است علاقه خود را نسبت به فعالیت هایی که زمانی از آنها لذت می بردند از دست بدهند، با احساس بی ارزشی یا گناه دست و پنجه نرم کنند و برایشان مشکل باشد که تمرکز کنند. علائم فیزیکی مانند تغییر در اشتها، وزن یا الگوی خواب نیز شایع هستند. مرحله افسردگی اختلال دوقطبی می تواند آنقدر شدید باشد که فرد را بی حرکت کند و حتی ساده ترین کارها را طاقت فرسا کند.

 

دوره های ترکیبی در افراد دوقطبی

در برخی موارد، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است دوره های مختلط را تجربه کنند، که در آن علائم هر دو شیدایی و افسردگی به طور همزمان یا متوالی اتفاق می افتد. این می تواند یک دوره به خصوص خطرناک باشد، زیرا ترکیبی از افکار افسردگی و انرژی شیدایی می تواند خطر اقدامات تکانشی یا خودکشی را افزایش دهد.

 

یکی دیگر از تغییرات، این است که در آن فرد در یک سال، چهار یا بیشتر حالت خلقی را تجربه می کند. که می تواند شامل هر ترکیبی از دوره های شیدایی، هیپومانیک یا افسردگی باشد. و با علائم شدیدتری همراه است و درمان آن می تواند چالش برانگیز باشد.

 

 

 تاثیر  اختلال دوقطبی بر زندگی روزمره

تأثیر اختلال دوقطبی بر زندگی روزمره می تواند عمیق باشد. ماهیت غیرقابل پیش‌بینی نوسانات خلقی می‌تواند روابط را تیره کند، مشاغل را مختل کند و منجر به انزوای اجتماعی شود. در طی مراحل شیدایی، افراد ممکن است رفتاری خارج از شخصیت داشته باشند که منجر به درگیری با عزیزان یا مشکلات در محل کار شود. از سوی دیگر، در طول مراحل افسردگی، ممکن است از فعالیت های اجتماعی کناره گیری کنند، مسئولیت ها را نادیده بگیرند یا حتی برای حفظ بهداشت اولیه مبارزه کنند. اختلال دوقطبی بر عملکرد شناختی نیز تأثیر می گذارد، به طوری که برخی از افراد با مشکلات حافظه، توجه و عملکرد اجرایی، به ویژه در طول و بعد از دوره های خلقی، مواجه می شوند. این می تواند وظایف روزانه را پیچیده کند، از مدیریت مالی گرفته تا تصمیم گیری.

به طور خلاصه، اختلال دوقطبی یک وضعیت سلامت روانی چندوجهی است که با نوسانات خلقی چشمگیر بین دوره‌های شیدایی یا هیپومانیک و دوره‌های افسردگی مشخص می‌شود. این می تواند به شدت بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و شناخت زودهنگام و درمان را ضروری می کند. در حالی که زندگی با اختلال دوقطبی چالش های مهمی را به همراه دارد، با ترکیب مناسب دارو، و راه های روان درمانی میتوان این بیماری را کنترل و شاید بهبود داد.

 

 

انواع اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی یک بیماری برای همه نیست. این شامل چندین نوع است که هر کدام مجموعه ای از ویژگی های خاص خود را دارند:

 

-اختلال دوقطبی I: این نوع با دوره‌های شیدایی که حداقل هفت روز طول می‌کشد یا با علائم شیدایی به‌قدری شدید که نیاز به مراقبت فوری بیمارستانی است، تعریف می‌شود. اپیزودهای افسردگی نیز اغلب اتفاق می‌افتد که معمولاً حداقل دو هفته طول می‌کشد.

 

-اختلال دوقطبی: Bipolar II شامل الگویی از دوره‌های افسردگی و دوره‌های هیپومانیک است که شدت آن‌ها کمتر از شیدایی تمام عیار در Bipolar I است. با این حال، دوره‌های افسردگی می‌توانند به همان اندازه ناتوان کننده باشند.

 

-اختلال سیکلوتیمیک (سیکلوتیمیا): این نوع با دوره‌هایی از علائم هیپومانیک و دوره‌هایی از علائم افسردگی که حداقل دو سال طول می‌کشد (یک سال در کودکان و نوجوانان) مشخص می‌شود. با این حال، علائم با معیارهای تشخیصی یک دوره هیپومانیک یا یک دوره افسردگی مطابقت ندارند.

 

-سایر اختلالات دوقطبی مشخص و نامشخص: اینها شرایطی هستند که در آن فرد علائم اختلال دوقطبی را دارد که با سه دسته ذکر شده در بالا مطابقت ندارد.

 

 

علت بیماری اختلال دو قطبی

علت دقیق اختلال دوقطبی به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیوشیمیایی و محیطی نقش دارند.

ژنتیک: سابقه خانوادگی نقش مهمی در اختلال دوقطبی دارد. افراد دارای والدین یا خواهر و برادری که دارای اختلال دوقطبی هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.

ساختار و عملکرد مغز: تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است تغییرات فیزیکی در مغز خود داشته باشند. اهمیت این تغییرات هنوز در حال بررسی است، اما اعتقاد بر این است که ممکن است به شناسایی دقیق علل کمک کنند.

عوامل محیطی: رویدادهای استرس‌زای زندگی، ضربه‌های روحی و تغییرات قابل توجه در شرایط زندگی می‌تواند باعث شروع اختلال دوقطبی در افرادی شود که مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

 

 

علائم اختلال دوقطبی

علائم اختلال دوقطبی متنوع است و بسته به نوع و فاز بیماری به طور قابل توجهی متفاوت است:

علائم دوره مانیک یا هیپومانیک:

-رفتار غیرعادی شاد، جهنده یا بی سیم

-افزایش فعالیت، انرژی یا بی قراری

-عزت نفس متورم یا بزرگواری

-کاهش نیاز به خواب

-پرحرفی غیرمعمول

-افکار مسابقه ای

-حواس پرتی

-تصمیم گیری ضعیف، مانند هزینه های بیش از حد یا رانندگی بی احتیاطی

 

علائم دوره افسردگی:

-خلق افسرده، مانند احساس غم، پوچی، ناامیدی

-کاهش چشمگیر علاقه یا لذت در فعالیت ها

-کاهش یا افزایش وزن قابل توجه

-بی خوابی یا خواب زیاد

-خستگی یا از دست دادن انرژی

-احساس بی ارزشی یا احساس گناه بیش از حد

-کاهش توانایی تفکر یا تمرکز

-افکار مکرر مرگ یا خودکشی

توجه به این نکته مهم است که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است همیشه هر دو دوره شیدایی و افسردگی را تجربه نکنند. برخی از افراد ممکن است دوره‌های طولانی‌مدت خلق و خوی پایدار بین قسمت‌ها داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به سرعت از یک فاز به فاز دیگر تغییر کنند.

 

تشخیص و درمان اختلال دو قطبی

تشخیص اختلال دوقطبی شامل یک ارزیابی جامع، از جمله تاریخچه دقیق علائم فرد، سابقه خانوادگی، و گاهی اوقات معاینه فیزیکی برای رد سایر شرایط است. متخصصان سلامت روان از معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) برای تشخیص دقیق استفاده می کنند.

دارو: درمان اغلب شامل تثبیت کننده های خلق و خو، داروهای ضد روان پریشی و گاهی اوقات داروهای ضد افسردگی برای مدیریت علائم است.

 

روان درمانی: درمان شناختی-رفتاری (CBT)، آموزش روانی و خانواده درمانی می تواند در کمک به افراد برای مدیریت شرایط و بهبود کیفیت زندگی موثر باشد.

 

تغییرات سبک زندگی: ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل، خواب کافی و استراتژی های مدیریت استرس نیز می تواند به تثبیت نوسانات خلقی و بهبود سلامت کلی کمک کند.

 

شبکه‌های پشتیبانی: ارتباط با گروه‌های حمایتی، چه به صورت حضوری یا آنلاین، می‌تواند حمایت عاطفی ارزشمند و توصیه‌های عملی را برای مدیریت این اختلال ارائه دهد.

 

زندگی با اختلال دوقطبی

در حالی که اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است، می توان با درمان و حمایت مناسب، زندگی پربار و رضایت بخشی داشت. درک این بیماری، شناخت علائم هشدار دهنده اولیه و پیروی از یک برنامه درمانی، مراحل حیاتی در مدیریت این اختلال هستند. آموزش خود و دیگران در مورد اختلال دوقطبی نیز می تواند به کاهش انگ مرتبط با شرایط سلامت روان کمک کند. افزایش آگاهی می تواند منجر به حمایت دلسوزانه و مؤثرتر از افراد آسیب دیده شود.

 

 

نتیجه گیری

اختلال دوقطبی یک بیماری پیچیده اما قابل کنترل است. با ترکیب مناسب درمان، حمایت و تغییرات سبک زندگی، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند به ثبات دست یابند و زندگی معناداری داشته باشند. تحقیقات و حمایت مستمر برای بهبود زندگی افراد آسیب دیده و درک بیشتر این وضعیت چالش برانگیز سلامت روان ضروری است.

 

تست رایگان تشخیص اختلال دو قطبی

چندین تست و پرسشنامه رایگان آنلاین وجود دارد که می تواند به افراد کمک کند تا ارزیابی کنند که آیا ممکن است علائمی مطابق با اختلال دوقطبی داشته باشند یا خیر. با این حال، توجه به این نکته مهم است که این آزمایش‌ها ابزار تشخیصی قطعی نیستند، بلکه خود ارزیابی‌های اولیه هستند. آنها می توانند بینش مفیدی ارائه دهند و به افراد کمک کنند تصمیم بگیرند که آیا باید ارزیابی بیشتری را از یک متخصص مراقبت های بهداشتی جستجو کنند.

 

برخی از منابع آنلاین محبوب برای خود ارزیابی اختلال دوقطبی عبارتند از:

1. پرسشنامه اختلال خلقی (MDQ): MDQ یک ابزار غربالگری خودگزارشی پرکاربرد است که به شناسایی علائم اختلال دوقطبی کمک می کند. این شامل سوالاتی در مورد نوسانات خلقی، تغییرات رفتاری و تأثیر این علائم بر زندگی روزمره است. شما می توانید MDQ را در وب سایت های مختلف سلامت روان پیدا کنید. (https://www.psychologytools.com/test/mood-disorder-questionnaire/)

 

2. تست دوقطبی روانشناسی امروز: Psychology Today یک تست دوقطبی ارائه می دهد که علائم شیدایی، هیپومانیا و افسردگی را ارزیابی می کند. نتایج می تواند به شما ایده دهد که آیا ممکن است اختلال دوقطبی داشته باشید یا اختلال خلقی دیگری.

(https://www.psychologytoday.com/us/tests/personality/bipolar-test)

 

3. غربالگری سلامت روان آمریکا (MHA): MHA طیف وسیعی از غربالگری های سلامت روان را ارائه می دهد، از جمله یک مورد خاص برای اختلال دوقطبی. این آزمون در مورد اپیزودهای خلقی و تأثیر آنها بر زندگی شما می پرسد و بر اساس پاسخ های شما بازخورد ارائه می دهد.

(https://screening.mhanational.org/screening-tools/bipolar/)

 

4. افسردگی و حمایت دوقطبی اتحاد (DBSA) غربالگری آنلاین: DBSA یک ابزار غربالگری آنلاین رایگان ارائه می دهد که افسردگی و اختلال دوقطبی را پوشش می دهد. این پرسشنامه می تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید که آیا ممکن است علائم اختلال خلقی داشته باشید و شما را به سمت کمک حرفه ای راهنمایی کند.

(https://www.dbsalliance.org/education/bipolar-disorder/bipolar-disorder-assessment/)

 

 

ملاحظات مهم:

تست های آنلاین جایگزین تشخیص حرفه ای نیستند. آنها می توانند نشان دهند که آیا ارزیابی بیشتر لازم است یا خیر، اما نمی توانند یک تشخیص قطعی ارائه دهند.اگر آزمایش آنلاین نشان می دهد که شما ممکن است اختلال دوقطبی داشته باشید، ضروری است که با یک متخصص سلامت روان برای ارزیابی کامل پیگیری کنید.