درمان اسهال کودکان و نوزادان شامل رژیم غذایی و درمان فوری و خانگی
اسهال یک مشکل بهداشتی شایع در میان کودکان و نوزادان است که با مدفوع مکرر و آبکی مشخص می شود که در صورت عدم درمان می تواند منجر به کم آبی بدن و سایر عوارض شود. این نشانه یک بیماری است تا یک بیماری زمینه ای. درک و درمان اسهال در کودکان و نوزادان برای مراقبت موثر ضروری است که به شناسایی علت، شدت و مداخلات متناسب با سن آن بستگی دارد. این مقاله جامع علل، تشخیص، انواع، درمان‌ها و توصیه‌های غذایی برای مدیریت اسهال در کودکان و نوزادان را بررسی می‌کند.
لیست مطالب این مقاله:
– چه چیزی باعث اسهال در کودکان و نوزادان می شود؟
– از کجا بفهمیم کودک ما دچار اسهال شده
– انواع اسهال در کودکان
– روش های درمان اسهال در کودکان در سنین مختلف و نوزادان
– درمان اسهال نوزادان
– درمان های خانگی برای درمان اسهال در کودکان
– درمان اسهال کودکان بالای دو سال
– درمان اسهال کودکان بالای پنج سال
– قویترین داروی گیاهی برای اسهال کودکان
چه چیزی باعث اسهال در کودکان و نوزادان می شود؟
اسهال دلایل متعددی دارد که می تواند از عفونت گرفته تا تغییرات رژیم غذایی یا ویروس ها و یا حسایت و مواردی که در ادامه میگوییم، متغیر باشد. شناسایی علت اسهال اولین گام برای مدیریت موثر اسهال نوزادان و کودکان است. موارد زیر باعهث اسهال در کودکان میشوند:
۱-عفونت ها:
عفونت های ویروسی: روتاویروس و نورویروس از علل اصلی اسهال در کودکان هستند. روتاویروس، به ویژه، بسیار مسری است و می تواند منجر به کم آبی شدید شود.
-عفونت های باکتریایی: پاتوژن هایی مانند ای کولای، سالمونلا و شیگلا اغلب به دلیل مصرف غذا یا آب آلوده باعث اسهال می شوند.
-عفونت های انگلی: ژیاردیا لامبلیا یک انگل شایع است که منجر به اسهال طولانی مدت می شود.
۲-عوامل غذایی:
-عدم تحمل غذایی، مانند عدم تحمل لاکتوز، می تواند منجر به اسهال پس از مصرف لبنیات شود.
-واکنش های آلرژیک به برخی غذاها ممکن است علائم گوارشی از جمله اسهال را تحریک کند.
۳-داروها:
-آنتی بیوتیک ها یک مقصر رایج هستند، زیرا می توانند تعادل فلور روده را مختل کنند.
۴-علل دیگر:
-استرس یا اضطراب گاهی اوقات می تواند باعث اسهال در کودکان شود.
-شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا بیماری سلیاک نیز ممکن است همراه با اسهال مزمن باشد.
درک این علل به والدین و مراقبان کمک می کند تا اقدامات پیشگیرانه مناسب را انجام دهند.
از کجا بفهمیم کودک ما دچار اسهال شده : تشخیص اسهال
تشخیص اسهال در نوزادان می تواند چالش برانگیز باشد زیرا الگوهای مدفوع آنها به طور طبیعی متفاوت است. با این حال، علائم خاص به تشخیص رفتار طبیعی از اسهال کمک می کند:
اگر این علائم را دارد پس اسهال دارد:
۱-افزایش دفعات مدفوع و قوام آبکی.
۲-تغییر در رنگ مدفوع، با مدفوع سبز یا سیاه توجه را ضروری می کند.
۳-علائم کم آبی بدن، مانند خشکی دهان، فقدان اشک و فونتانل فرورفته (نقطه نرم روی سر).
۴-درد و دل پیچه
۵-بی اشتهایی
۶-تب
۷-حالت تهوع و استفراغ
۸-کاهش وزن
۹-ضعف و بیحالی شدید
۱۰-مشاهده ی علایم کم آبی بدن که بیشتر در پوست کودک نمود پیدا می کند(خاصیت عدم ارتجاعی پوست )
۱۱-کاهش دفعات و حجم ادرار کودک
۱۲-غلیظ شدن و کدر شدن ادرار کودک
زمان مراجعه به پزشک بعد از تشخیص اسهال چه موقع است:
۱-اسهال مداوم که بیش ۴ مرتبه، ادامه پیدا کند مخصوصا برای نوزادان باید به پزشک مراجعه شود(زمان مراجعه بسته به سن نوزاد و وضعیت سلامت و وزن نوزاد یال کودک یا سابقه بیماری کاملا متفاوت است یعنی گاهی نیاز است بعد از دومین مرحله اسهال هم به پزشک مراجعه شود). یعنی اگر اسهال از ابتدا آبکی است بعد از ۴ مرحله به پزشک مراجعه شود ولی اسهال حالت نرم و خمیری میتواند با درمان هایی کنترل شود تا وقتی علائم نوزاد یا کودک شدید تر نباشد.
۲-تب بالا، خون در مدفوع یا استفراغ مداوم هم یکی از نشانه های به شدت خطرناک است که فورا باید به پزشک مراجعه شود.
تست های تشخیصی پزشکی که توسط پزشک انجام میشود:
-کشت مدفوع: باکتری ها، ویروس ها یا انگل های ایجاد کننده این بیماری را شناسایی کنید.
-آزمایش خون: شرایط زمینه ای یا شدت کم آبی را بررسی کنید.
-ارزیابی هیدراتاسیون: سطح الکترولیت و از دست دادن مایع را اندازه گیری کنید.
“تشخیص به موقع برای درمان موثر و پیشگیری از عوارض بسیار مهم است.”
انواع اسهال در کودکان
اسهال را می توان بر اساس مدت زمان و علت آن طبقه بندی کرد و برنامه های درمانی را راهنمایی می کند:
-اسهال حاد:
کمتر از دو هفته طول می کشد و اغلب به دلیل عفونت ها یا تغییرات رژیم غذایی ایجاد می شود.
-اسهال مزمن:
برای بیش از دو هفته باقی می ماند و اغلب با بیماری هایی مانند بیماری سلیاک، IBS یا بیماری التهابی روده مرتبط است.
-اسهال آبکی :
اسهالی که از حالت خمیری و نرم به حالت ظابکی تبدیل میشود و همان طور که از اسمش مشخص است مانند آب است این حالت مرحله پیشرفته اسهال است که آب بدن نوزاد و کودکان بعد از ۳ مرحله دفع شده و باید به پزشک مراجعه کرد و یا سرم خوراکی استفاده کرد تا آب از دست رفته بازگردد.
-اسهال مسافرتی:
پس از قرار گرفتن در معرض غذا یا آب آلوده در سفر رخ می دهد.
-اسهال اسمزی و ترشحی:
اسهال اسمزی: زمانی رخ می دهد که مواد هضم نشده آب را به داخل روده بکشند (مثلاً عدم تحمل لاکتوز).
اسهال ترشحی: در اثر ترشح بیش از حد مایعات در روده به دلیل عفونت یا سموم ایجاد می شود.
شناسایی نوع اسهال به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کمک می کند تا بهترین اقدام را تعیین کنند.
روش های درمان اسهال در کودکان در سنین مختلف و نوزادان
استراتژی های درمان بسته به سن کودک و شدت اسهال متفاوت است.
اصول کلی درمان اسهال برای همه از بزرگسال تا نوزاد:
درمان آبرسانی خوراکی (ORT): سنگ بنای مدیریت اسهال است، ORT به طور موثر مایعات و الکترولیت های از دست رفته را پر می کند.
مکمل های روی: ثابت شده است که مدت و شدت اسهال را کاهش می دهد.
پروبیوتیک ها: به بازیابی تعادل روده، به ویژه پس از مصرف آنتی بیوتیک کمک می کنند.
درمان اسهال نوزادان:
۱-برای حفظ تغذیه، شیردهی یا شیر خشک را ادامه دهید ، حتی اگر نوزاد اشتها ندارد باید شیردهی ادامه پیدا کند تا نوزاد دچار ضعف و کاهش وزن نشود.
۲-از محلول های الکترولیت تحت نظارت پزشکی استفاده کنید.
برای کودکان نوپا و بزرگتر:
۳-یک رژیم غذایی ملایم مانند رژیم BRAT (موز، برنج، سس سیب، نان تست) زیر نظر پزشک استفاده کنید.
۴-از نوشیدنی‌های شیرین و نوشابه‌های گازدار که می‌توانند کم‌آبی بدن را بدتر کنند، خودداری کنید.
۵-از آنتی بیوتیک ها زیر نظر دکتر استفاده کنید.
برای درمان موارد شدید اسهال کودکان و نوزادان:
-اگر کم آبی بدن تهدید کننده شود، ممکن است برای مایعات داخل وریدی بستری شدن در بیمارستان ضروری باشد.
-مداخله به موقع توسط پزشک از عوارض جلوگیری می کند و بهبود را تسریع می کند.
درمان های خانگی برای درمان اسهال در کودکان
هنگام درمان اسهال در کودکان در خانه، تمرکز بر هیدراتاسیون، تغذیه مناسب، استراحت و بهداشت ضروری است. از آنجایی که کم آبی جدی ترین خطر است، اطمینان حاصل کنید که کودک مایعات زیادی می نوشد. محلول های آبرسانی خوراکی (ORS) مانند Pedialyte یا مخلوط های خانگی آب، نمک و شکر می توانند به جایگزینی الکترولیت های از دست رفته کمک کنند. مایعات شفاف مانند آب نارگیل، آب سیب رقیق شده و آبگوشت نیز مفید هستند. از نوشیدنی‌های شیرین، نوشابه‌های گازدار و کافئین خودداری کنید، زیرا می‌توانند وضعیت را بدتر کنند.
رژیم غذایی نقش مهمی در بهبودی دارد. با غذاهای ملایم و آسان هضم مانند موز، برنج، سس سیب و نان تست (رژیم BRAT) شروع کنید. گزینه های خوب دیگر عبارتند از سیب زمینی آب پز، کراکر ساده، سبزیجات پخته شده مانند هویج، و سوپ های بر پایه آبگوشت. از محصولات لبنی (به جز ماست غنی از پروبیوتیک)، غذاهای سرخ شده، تنقلات شیرین و سبزیجات پر فیبر مانند لوبیا و کلم بروکلی که می توانند معده را تحریک کنند، خودداری کنید. با بهبودی کودک، به تدریج غذاهای معمولی را برای بازیابی انرژی دوباره وارد کنید.
استراحت کافی نیز به همان اندازه مهم است. چرت زدن های مکرر را تشویق کنید و با پوشاندن لباس های تنفسی به کودک و تهویه مناسب اتاق، یک محیط خواب راحت ایجاد کنید. برای نوزادان، از تعویض مکرر پوشک اطمینان حاصل کنید و برای جلوگیری از بثورات پوشک از کرم های مانع استفاده کنید. در صورت امکان زمان بدون پوشک بگذارید تا پوست تنفس کند. کودکان بزرگتر باید با شستن مرتب دست ها و پرهیز از استفاده مشترک از ظروف یا وسایل شخصی، بهداشت را رعایت کنند.
اگر وضعیت کودک در عرض ۴۸-۲۴ ساعت بهبود نیافت یا علائم شدیدی مانند کم آبی بدن، استفراغ مداوم، تب بالا یا مدفوع خونی ظاهر شد، فوراً به پزشک مراجعه کنید. ترکیب این استراتژی‌های مراقبت در منزل با راهنمایی‌های پزشکی در صورت لزوم، بهبودی ایمن و مؤثر از اسهال را تضمین می‌کند.
درمان اسهال کودکان بالای دو سال
درمان اسهال در کودکان بالای دو سال نیاز به هیدراتاسیون مناسب، رژیم غذایی متعادل، استراحت و رعایت بهداشت دارد. از آنجایی که کم آبی بزرگترین نگرانی است، به طور مکرر مایعات بدهید. محلول های خوراکی آبرسانی مجدد (ORS) مانند Pedialyte بهترین گزینه هستند، اما می توانید با مخلوط کردن آب جوشیده با شکر و نمک، یک محلول خانگی نیز درست کنید. مایعات شفاف مانند آب سیب رقیق شده، آب نارگیل و سوپ های حاوی آبگوشت به جایگزینی مایعات و الکترولیت های از دست رفته کمک می کنند. از نوشیدنی‌های شیرین، نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید که می‌توانند علائم را بدتر کنند.
رژیم غذایی برای بهبودی بسیار مهم است. غذاهایی با هضم آسان و ملایم مانند موز، برنج، سس سیب و نان تست (رژیم BRAT) ارائه دهید. گزینه های دیگر عبارتند از سیب زمینی آب پز، ماکارونی ساده، هویج پخته و کراکر. ماست غنی از پروبیوتیک میتواند باکتری‌های روده را احیا کند، اما از سایر محصولات لبنی، غذاهای چرب، غذاهای تند و سبزیجات تولید کننده گاز مانند لوبیا و کلم بروکلی اجتناب کنید. اطمینان حاصل کنید که کودک به اندازه کافی استراحت می کند و تا زمان بهبودی از فعالیت های سنگین اجتناب می کند.
بهداشت خوب از گسترش عفونت جلوگیری می کند. به کودکان بیاموزید که مرتباً دست ها را با آب و صابون بشویند، مخصوصاً بعد از استفاده از دستشویی و قبل از غذا خوردن. اگر اسهال بیش از دو روز طول کشید، همراه با تب بالا، مدفوع خونی یا علائم کم آبی بدن مانند خشکی دهان و چشم‌های فرورفته بود، فوراً با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.
درمان اسهال کودکان بالای پنج سال
درمان اسهال در کودکان بالای پنج سال بر هیدراتاسیون، رژیم غذایی مناسب، استراحت و بهداشت متمرکز است. کم آبی نگرانی اصلی است، بنابراین مایعات زیادی در طول روز تامین کنید. محلول های آبرسانی خوراکی (ORS) مانند Pedialyte برای جایگزینی مایعات و الکترولیت های از دست رفته ایده آل هستند. در صورت در دسترس نبودن، یک ORS خانگی را می توان با مخلوط کردن ۱ لیتر آب جوشیده با ۶ قاشق چایخوری شکر و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک تهیه کرد. مایعات شفاف مانند آب سیب رقیق شده، آب نارگیل، دمنوش های گیاهی و سوپ های حاوی آبگوشت نیز مفید هستند. از مصرف نوشابه های گازدار، نوشیدنی های شیرین و کافئین که می توانند کم آبی بدن را بدتر کنند، خودداری کنید.
وقتی صحبت از رژیم غذایی به میان می آید، غذاهایی با قابلیت هضم آسان و کم فیبر مانند موز، برنج، سس سیب و نان تست (رژیم BRAT) ارائه دهید. سیب زمینی آب پز، ماکارونی ساده، کراکر و سبزیجات پخته شده مانند هویج و کدو سبز نیز برای معده ملایم هستند. غذاهای غنی از پروبیوتیک مانند ماست می توانند به بازیابی باکتری های روده کمک کنند. از محصولات لبنی (به جز ماست)، غذاهای سرخ شده، تنقلات شیرین، غذاهای تند، و سبزیجات گازدار مانند لوبیا خودداری کنید.
اطمینان حاصل کنید که کودک به اندازه کافی استراحت می کند و از فعالیت بدنی شدید اجتناب می کند. شستن صحیح دست ها با آب و صابون را به خصوص بعد از استفاده از حمام و قبل از غذا آموزش دهید. اگر علائم بیش از دو روز ادامه یافت یا بدتر شد، بلافاصله با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
قویترین داروی گیاهی برای اسهال کودکان
قبل از هرچیز توجه کنید که داروهای گیاهی ممکن است اثرات خاصی بر رو یبدن انسان بگذارد که برای کودکان و نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف تر، خطرناک باشد ، پس تمامی موارد زیر را با مشورت با یک دکتر استفاده کنید و حتما با توجه به سن کودک با دکتر مشورت کنید اما به طور کلی و طبق منابع آنلاین ، قوی ترین داروهای گیاهی برای اسهال در کودکان شامل زنجبیل، بابونه و نعناع فلفلی است که به دلیل خواص ضدالتهابی و تسکین دهنده گوارشی معروف هستند. چای زنجبیل به کاهش گرفتگی معده و التهاب روده کمک می کند. چای بابونه دستگاه گوارش را آرام می کند و ناراحتی های مربوط به اسهال را تسکین می دهد. چای نعناع به هضم غذا کمک می کند و نفخ را کاهش می دهد. علاوه بر این، دانه شنبلیله، سرشار از موسیلاژ، به حجیم شدن مدفوع کمک می کند، در حالی که دارچین دارای خواص ضد میکروبی است که با عفونت های گوارشی مقابله می کند. چای ریشه زغال اخته و چای برگ شاه توت نیز داروهای سنتی با خواص قابض هستند. همیشه از این گیاهان در دوزهای مناسب و ایمن برای کودکان استفاده کنید و قبل از انجام هر گونه درمان گیاهی با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
گل برنجاس برای اسهال کودکان
با توجه به اینکه اطلاعات کمی درباره این گیاه وجود دارد ، برای استفاده با پزشک مشاوره بگیرید و از دادن سر به خود به کودکان و نوزادان خودداری کنید.
نتیجه گیری
اسهال در کودکان و نوزادان می تواند یک تجربه ناراحت کننده باشد اما با مراقبت سریع و مناسب قابل کنترل است. از درک علل تا اجرای درمان‌های مؤثر، والدین نقشی حیاتی در تضمین بهبودی فرزندشان دارند. استفاده از محلول‌های آبرسانی خوراکی، رژیم‌های غذایی متناسب با سن، و داروهای خانگی یا گیاهی ایمن میتواند بهبود را تسریع کند و ناراحتی را کاهش دهد. با این حال، اسهال مداوم یا شدید نیاز به مداخله پزشکی برای جلوگیری از عوارض دارد. پیشگیری، از طریق اقدامات بهداشتی خوب و واکسیناسیون، بهترین رویکرد برای محافظت از کودکان در برابر این وضعیت رایج است. برای اطمینان از سلامت و تندرستی فرزندتان، همیشه به دنبال مشاوره حرفه ای برای برنامه های درمانی مناسب باشید.
